Ustawa o ochronie sygnalistów, która wejdzie w życie w Polsce 25 września 2024, stanowi ważny krok w kierunku zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony prawnej dla osób zgłaszających naruszenia prawa. Zgodnie z tą ustawą, sygnaliści są chronieni przed działaniami odwetowymi, takimi jak zwolnienie z pracy czy inne formy dyskryminacji, które mogą wynikać z ujawnienia informacji o nieprawidłowościach w organizacjach czy instytucjach. Ustawa ta wprowadza również szczegółowe procedury zgłaszania naruszeń oraz obowiązki dla organów publicznych i podmiotów prawnych w zakresie reagowania na zgłoszenia. Wprowadzenie takich przepisów było obowiązkiem wynikającym z dyrektywy unijnej i ma na celu wzmocnienie transparentności oraz odpowiedzialności w sektorze publicznym i prywatnym.
Ustawa o ochronie Sygnalistów
Jakie obowiązki ma pracodawca w związku z ustawą o sygnalistach?
- Opracowanie procedur zgłoszeń wewnętrznych, które określają zasady przyjmowania zgłoszeń naruszeń prawa.
- Utworzenie kanałów przyjmowania zgłoszeń, które umożliwiają sygnalistom anonimowe zgłaszanie nieprawidłowości.
- Zapewnienie efektywnej ochrony sygnalistów w organizacji, aby byli oni chronieni przed działaniami odwetowymi.
- Wdrożenie procedur w sposób konsultowany ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników, jeśli takie istnieją w organizacji.
- Prowadzenie rejestru zgłoszeń wewnętrznych, który zawiera informacje o zgłoszeniach i podjętych działaniach.
- Dotrzymanie ustawowych terminów na udzielanie odpowiedzi sygnaliście, w tym przyjęcie zgłoszenia w ciągu 7 dni i informacja zwrotna w ciągu 3 miesięcy.
- Zapewnienie poufności informacji przekazanych przez sygnalistów.
Jakie korzyści przynosi wdrożenie systemu dla sygnalistów?
- Wzmacnia zarządzanie organizacyjne, umożliwiając lepsze monitorowanie i egzekwowanie zasad etycznych i prawnych.
- Sprzyja kulturze otwartości, w której pracownicy czują się bezpiecznie, wyrażając swoje obawy i zgłaszając nieprawidłowości.
- Umożliwia wczesne wykrywanie i zapobieganie nadużyciom, co może chronić organizację przed szkodami finansowymi i reputacyjnymi.
- Poprawia zaufanie i morale pracowników, którzy wiedzą, że ich zgłoszenia będą traktowane poważnie i że są chronieni przed odwetem.
- Zapewnia zgodność z wymogami prawnymi i regulacyjnymi, w tym z dyrektywą UE dotyczącą ochrony sygnalistów.
Kim jest Sygnalista?
Ustawa określa sygnalistę jako osobę zgłaszającą naruszenia prawa w organizacji, która jest chroniona przed działaniami odwetowymi.
Jaki jest zakres ochrony Sygnalistów?
Obejmuje ona nie tylko pracowników na umowę o pracę, ale również osoby na umowach cywilnoprawnych, prowadzących działalność gospodarczą, wolontariuszy, a nawet osoby przed nawiązaniem stosunku pracy.
Jakie są kanały zgłoszeń?
Podmioty zatrudniające co najmniej 50 osób są zobowiązane do utworzenia procedur zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych.